عقل سرخ

نقطه امید دشمن

چگونه می توان ایران را متوقف کرد؟ این، شاید مهم ترین پرسشی است که غربی ها ظرف ماه های اخیر از خود پرسیده و به آن اندیشیده اند. سرعت پیشرفت ایران زیاده از حد تند و هراس آور است. ایران پیش از هر قدرت دیگری در خاورمیانه احساس اعتماد به نفس می کند. سال هاست روشن شده ثبات جهان با ثبات خاورمیانه پیوندی عمیق دارد و اکنون معلوم شده ثبات خاورمیانه قبل از هر چیز وابسته به اراده ایران است. خاورمیانه «حقیقتا» ایرانیزه شده اگر چه به لحاظ حقوقی هنوز دولت های دست نشانده غرب بر مقدرات آن حاکمند. موقعیت ایران در منطقه به گونه ای است که نه امریکا را جدی می گیرد و نه به آن احساس نیاز می کند. متحدان ایران اکنون دیگر نه گروه های حاشیه ای و منزوی، بلکه قدرت های منطقه ای با پشتوانه های وسیع مردمی اند. درد زایمان پروژه خاورمیانه بزرگ امریکایی ها را آزار داد اما آنچه نهایتا روی دستشان گذاشت فقط یک ایران بسط یافته بود، بسط یافته در سراسر منطقه با قدرتی بسیار بزرگتر از آنچه تا چند سال پیش کسی حتی می توانست تصور آن را بکند.

با این ایران چگونه باید معامله کرد؟ «رابرت جوزف» معاون کنترل تسلیحات رایس زمانی گفته بود ایران هر دو پای خود را روی پدال گذاشته و تخته گاز جلو می رود. موضوع بحث جوزف البته برنامه هسته ای ایران بود اما سخن او درباره کلیت موقعیت منطقه ای ایران هم صادق است. این موقعیت، توسط مولفه های بسیاری ساخته شده که برنامه هسته ای فقط یکی از آنها –و البته جزو مهم ترین آنها– است.

اندیشیدن به شیوه هایی برای مهار ایران در ماه های اخیر انرژی زیادی از امریکایی ها و صهیونیست ها گرفته است. در یک تحلیل کلی و پس از مطالعه دقیق مجموعه آنچه در این مدت از جانب امریکایی ها گفته شده و همچنین تامل در مجموعه آنچه در عمل انجام داده اند، می توان دریافت که امریکایی ها برای توقف ایران بیش از هر چیز روی در عامل حساب باز کرده اند و قرائنی وجود دارد که برای تقویت هر چه بیشتر این دو عامل در حال برنامه ریزی های وسیع و البته کم بیش پنهانی است.

عامل اول برای توقف تسلط ایران بر منطقه خاورمیانه این است که هر چه زودتر و به هر ترتیبی که شده برنامه هسته ای ایران و خصوصا پروژه ای که در نطنز در حال تعقیب است متوقف شود. راز این همه تاکید که امریکایی ها بر لزوم تعلیق برنامه ایران قبل از آغاز هرگونه مذاکره می کنند همین است. امریکایی ها خوب می دانند به ازای هر یک ماشی که در نطنز نصب می شود، به همان میزان موضع ایران پای میز مذاکره قوی تر و ارعاب آن و امتیاز گیزی از آن دشوار تر می شود، این مسیر از دید آنها هرچه زودتر باید متوقف شود ولو لازمه آن دادن وعده های خوش آب و رنگ و گول زننده به ایران باشد. وقتی غربی ها به ایران می گویند آنچه از ایران می خواهند فقط یک «ترمز» است و ایران بلافاصله بعد از اینکه اوضاع آرام شد می تواند بذنامه خود ار ادامه دهد، باید دانست هیچ چیز جز یک پروژه فریب دیگر در کار نیست. ورود به تعلیق لااقل 3 خسارت استراتژیک کلان دارد که به هیچ وجه قابل جبران نیست: 1- اخلال در نظم منطقی پیشرفت برنامه ایران و عقب افتادگی دوباره کار 2- بی خاصیت شدن مذاکرات (وقتی کسی چیزی از شما نخواهد، طبعا چیزی هم به شما نخواهد داد.) 3- مواجه شدن با دشواری بزرگی به نام خروج از تعلیق که مستلزم پرداخت هزینه های فراوانی خواهد بود.  

غربی ها می دانند در برنامه هسته ای نقطه ای هست که در آن بازدارندگی تولید می شود اما سلاح نه، و ایران فاصله چندانی با آن نقطه ندارد. مشکل آنها فقط این است که به این نکته توجه نمی کنند که ایران هم آنچه را که آنها می دانند می داند.

عامل دوم و بسیار مهم تری که غرب برای توقف پیشرفت ایران به آن امید بسته افزایش اختلاف های داخلی در ایران است. در واقع این چیزی است که امریکایی ها مدت هاست روی آن کار می کنند. امریکایی ها این عقیده خود را که «مسئله ایران فقط راه حل داخلی دارد» به هیچ وجه پنهان نمی کنند. از دید امریکا مسئله ایران تنها زمانی حل خواهد شد که دولت و ملت ایران یا گروه های مختلف درون دولت، روبروی هم بایستند و یکدیگر را متهم به تندروی و بحرانی کردن اوضاع کشور بکنند. در این صورت برنامه ایران پشتوانه اصلی خود را که همان خواست ملی و اجماع گروه های داخلی است، از دست خواهد داد و از داخل مهار خواهد شد.

این پروژه از جانب غرب با جدیت در حال پی گیری است. برخی اظهارات چند نفر از چهره های سرشناس سیاسی و اعلام نظر های یکی دو گروه سیاسی داخلی اخیرا غرب را به طمع انداخته که مسیر فشار در حال جواب دادن است و اگر تداوم پیدا کند به زودی دامنه اختلاف ها در ایران چنان بالا خواهد گرفت که برای توقف برنامه ایران دیگز نیازی به فشار خارجی نباشد. این خطر بزرگی است و باید هر چه زودتر برای آن چاره ای اندیشید. سیاستمداران ایرانی که به هر دلیل خود را موظف به انتقاد پی در پی از دولت می دانند باید به هوش باشند که اظهارات آنها اکنون بدل به بهانه ای برای طمع دشمن در ایران شده و دشمن اگر به ایننتیجه برسد که فشار هایش در حال نتیجه دادن است در افزودن به آنها تردید نخواهد کرد.

این جملات را بخوانید: «مقام های امریکای و اروپایی فکر می کنند تمایل جدید ایران به مذاکره نشانه آن است که فشار ها بر ایران کارآمد بوده است. ایم فشار ها شامل قطعنامه های مقدماتی تحریم بود که ایران را لرزاند زیرا مورد حمایت روسیه و چین قرار گرفت. نیکلاس برنز می گوید ما امدیواریم همه این فشار ها بر بحث های داخلی ایران تاثیر بگذارد. ما آنها را در حالت دفاعی قرار داده ایم» (واشینگتن پست، 6 اسفند 1385). «یک دیپلمات انگلیسی می گوید شواهدی در دست است که تحرسم های اقتصادی محدود که از دسامبر علیه ایران اعمال شد کم کم دارد موثر واقع می شود. ما احساس می کنیم فشار ها بر تهران اثر داشته و باعث بروز بحث هایی در این کشوذر شده است» (آسوشیتد پرس، 27 فوریه 2007). «آنچه که تحریم یک جانبه ایران از سوی امریکا طی یک دهه نتوانست انجام دهد، تحریم محدود سازمان ملل طی کمتر از یک ماه انجام داد. ایرانی ها دارند تغییر عقیده می دهند» (نیویورک تایمز، 27 فوریه 2007).

هیچ خطری برای ایران بزرگتر از این نیست که غربی ها خیال کنند تهدید هایشان دارد جواب می دهد و کسانی که غرب را به ایت نتیجه برسانند مرتکب خیانتی بزرگ در حق کشور و ملت خود شده اند. توجه کنید همه آنچه غربی ها را واداشته با ذوق زدگی چنین جملاتی بنویسند چند بیانیه و اظهار نظر ساده و پراکنده در این و سو و آن سوی کشور بوده که تازه عمدتا به قصد صاف کردن خرده حساب های داخلی با دولت بین شده نه از یک موضع استدلالی مستحکم و خیر خواهانه.

کمی به دور و بر خود نگاه کنید، چه کسانی نمی گذارند امید دشمن ناامید شود؟

سرمقاله روزنامه کیهان، روز یکشنبه ۲۰ اسفند ۱۳۸۵